Ho gà: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

Bệnh ho gà (Pertussis – whooping cough) là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi.

Nó được đặc trưng bởi một cơn ho dai dẳng và nghiêm trọng có thể kéo dài hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng.

Cơn ho thường dữ dội đến mức có thể dẫn đến nôn mửa, phát ra tiếng “rít” khi hít vào và cảm giác kiệt sức.

Ở trẻ sơ sinh, nó thậm chí có thể khiến trẻ ngừng thở tạm thời.

Mặc dù ho gà có thể nghiêm trọng đối với bất kỳ ai, nhưng nó đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Những người có nguy cơ biến chứng cao hơn, thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây bệnh

Ho gà do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra.

Vi khuẩn này bám vào niêm mạc đường hô hấp và giải phóng độc tố gây tổn thương lông mao, các cấu trúc nhỏ giống như lông giúp loại bỏ chất nhầy khỏi phổi.

Các độc tố cũng gây viêm, dẫn đến tình trạng ho đặc trưng của bệnh ho gà.

Bệnh lây lan dễ dàng qua các giọt nhỏ trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi.

 

Các triệu chứng của bệnh

 Ho gà thường tiến triển qua ba giai đoạn:

• Giai đoạn viêm long đường hô hấp:

Giai đoạn đầu tiên này kéo dài giống như cảm lạnh thông thường với các triệu chứng như sổ mũi, hắt hơi và ho nhẹ.

Đây là giai đoạn bệnh dễ lây lan nhất.

• Giai đoạn kịch phát:

Giai đoạn thứ hai này là khi các cơn ho dữ dội bắt đầu.

Những cơn ho này có thể gây tiếng “rít” nghe như tiếng gà khi hít vào và cảm giác kiệt sức.

Ở trẻ sơ sinh, những cơn ho này có thể nghiêm trọng đến mức khiến trẻ ngừng thở (mất ngủ), tím tái hoặc co giật.

Giai đoạn này thường kéo dài từ 1-6 tuần

• Giai đoạn hồi phục:

Giai đoạn cuối cùng này được đánh dấu bằng sự cải thiện dần dần các triệu chứng, nhưng ho có thể kéo dài trong nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng.

 

Điều trị

Việc điều trị bệnh ho gà bao gồm thuốc kháng sinh. Có hiệu quả nhất khi được dùng sớm trong quá trình mắc bệnh.

Mặc dù thuốc kháng sinh có thể không loại bỏ hoàn toàn cơn ho nhưng chúng có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của nó và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh sang người khác.

Chăm sóc hỗ trợ bao gồm nghỉ ngơi và đảm bảo đủ nước cũng rất quan trọng.

Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải nhập viện. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nguy cơ biến chứng như viêm phổi.

 

Cách phòng bệnh ho gà

Cách hiệu quả nhất để phòng ngừa ho gà là tiêm phòng.

Vắc-xin hiện tại an toàn và hiệu quả, nhưng khả năng miễn dịch sẽ giảm dần theo thời gian, vì vậy cần phải tiêm nhắc lại.

Lịch tiêm chủng được khuyến nghị bao gồm:

• Một loạt các mũi tiêm khi còn sơ sinh và đầu thời thơ ấu
• Tiêm nhắc lại khi thanh thiếu niên
• Tiêm nhắc lại khi trưởng thành.

Điều đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai là tiêm phòng để bảo vệ trẻ sơ sinh của họ khỏi bệnh tật.

Tiêm vắc-xin cho những người tiếp xúc gần với bệnh nhân ho gà cũng được khuyến cáo để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

 

Những điểm chính cần nhớ

• Ho gà là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan gây ho dữ dội, dai dẳng. Bệnh đặc biệt nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Tiêm phòng là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa ho gà.
• Chẩn đoán sớm và điều trị bằng thuốc kháng sinh rất quan trọng để giảm mức độ nghiêm trọng và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
• Nếu bạn hoặc con bạn bị ho dai dẳng hoặc có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh để loại trừ bệnh ho gà và có phương án điều trị kịp thời.

 

Để đặt lịch khám, bạn có thể gọi đến Hotline 028 62793 666 hoặc đặt lịch trực tiếp tại đây. Để tìm hiểu các bệnh lý khác, hãy bấm vào tìm hiểu thêm.

 

Tài liệu tham khảo:

1. BMJ Best Practice – https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/682?q=Pertussis
2. Cục Y tế dự phòng – Bộ Y tế – https://vncdc.gov.vn/benh-ho-ga-nd14504.html